Przełęcz Diatłowa. Tajemnica dziewięciorga - Anna Matwiejewa

Tytuł: Przełęcz Diatłowa. Tajemnica dziewięciorga
Autor: Anna Matwiejewa
Wydawnictwo: MOVA

Istnieją historie, które do dziś pozostają tajemnicą i rozpalają wyobraźnię.Tragedia na Przełęczy Diatłowa to jedna z największych zagadek XX wieku. Wydarzenia te od dawna stanowią przedmiot sporu między zwolennikami różnych teorii spiskowych. Za śmierć uczestników wyprawy winą oskarżano kolejno wojsko testujące nowy rodzaj broni, obserwowane w okolicy Góry Umarłych obiekty UFO, miejscowych Mansów, zbiegłych więźniów lub strażników łagrów, Śnieżnych Ludzi czy nawet lawinę.
Co tak na prawdę stało się z grupą złożona ze studentów i absolwentów Politechniki w Swierdłowsku (dziś Jekaterynburg) na przełomie stycznia i lutego 1959, która wyruszyła na wyprawę w góry Ural? Chociaż od tego dramatu minęło już sześćdziesiąt lat, wciąż nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć na to pytanie.

O książce:
Na wmurowanej w skałę brązowej tablicy na obszarze posępnej Przełęczy Diatłowa widnieje krótka inskrypcja: "Było ich dziewięcioro". Choć mówi niewiele, odnosi się do jednej z największych tajemnic Rosji i upamiętnia bohaterów ponurej, do dziś niewyjaśnionej historii.
W 1959 roku grupa studentów i absolwentów z Politechniki Swierdłowskiej wyruszyła w góry Ural. Celem wyprawy było zdobycie szczytu Otorten i Ojka-Czakur, a trasa, jaką studenci mieli przebyć, wynosiła ponad 300 kilometrów. Grupie przewodził Igor Diatłow; wszyscy uczestnicy ekspedycji byli do niej przygotowani fizycznie. Studentów można śmiało określić mianem odważnych, tym bardziej, że okoliczne plemiona Mansów ostrzegały o ciążącej na górze klątwie.
Grupa ratowników, nie otrzymawszy od studentów żadnego znaku życia, udała się na poszukiwania. Natrafiono na ślady obozowiska, które jasno pokazywało, że musiało wydarzyć się coś złego - namiot od wewnątrz pocięty był nożem, na śniegu znajdowały się ślady stóp, ale nigdzie nie było żadnego z członków ekspedycji. Dopiero po czasie udało się znaleźć ich ciała, których przebadanie wskazywało, że zginęli z powodu wychłodzenia organizmu. Wydaje się, że musieli uciekać w panice, ponieważ nikt z nich nie był przygotowany do dalszej drogi w trudnych warunkach. W dodatku kilka ciał miało poważne obrażenia.
Przełęcz Diatłowa. Tajemnica dziewięciorga Anny Matwiejewej, oparta jest na tych właśnie wydarzeniach. To opowieść o młodej pisarce, która trafia na informację o tej nietypowej tragedii. Nieoczekiwanie zaczyna się ona splatać z jej własnym życiem.

Moje zdanie:
Przełęcz Diatłowa Anny Matwiejewej to nie reportaż, a powieść. Powieść, w której miesza się fikcja literacka z prawdą o wydarzeniach z roku 1959. Jak możemy dowiedzieć się ze wstępu, taka forma miała tworzyć pewien kontrast i dystans pomiędzy historią głównej bohaterki, a dramatem dziewięciorga, co miało pomóc czytelnikowi w zrozumieniu powodów tragedii. Dla mnie jednak te odmienności tworzyły pewien zgrzyt, który niestety bardzo drażnił i jedynie obniżał wartości literackie całej książki.
Z punktu widzenia fabularnego lektura jest bardzo słaba. Nieciekawe i stereotypowe postacie plus wątki paranormalne tworzą ciężkostrawną część. Mieszanie tragicznych i smutnych wydarzeń z życie miłosnym głównej bohaterki rodem z opery mydlanej dla mnie po prostu się wzajemnie wyklucza. Zazwyczaj jestem przeciwna takiemu pobieżnemu czytaniu, ale w tym przypadku polecam wam zapoznanie się wyłącznie z fragmentami dotyczącymi samej wyprawy.
Dla osób, które nigdy wcześniej nie interesowały się tajemnicą Przełęczy Diatłowa wszystkie reportaże, wywiady, radiogramy czy artykuły zawarte w książce będą niesamowicie interesujące. Autorka zrobiła faktycznie dobry "research". Ubolewałam nad brakiem zdjęć, bo byłyby one zdecydowanym urozmaiceniem i świetnym dodatkiem. Na końcu książki autorka umieściła listę hipotez wraz z ich prawdopodobieństwem przedstawiających różne przyczyny śmierci studentów. Sama historia pokazuje również okrutne realia trudnego ustroju ZSRR i kuriozalnych wręcz procedur,które aby chronić tajemnice państwową, ukrywały dowody, usuwały zapisy biegłych i czyniły historie bardziej zawiłą niż należało.
Należy oczywiście wspomnieć, że Anna Matwiejewa napisała tą książkę ponad dwadzieścia lat temu. Ten fakt jest o tyle istotny, że w tej chwili wszystkie informacje w niej zawarte można bez problemu znaleźć w internecie. Także jeśli ktoś wcześniej czytał coś o samej tragedii, nie będzie zaskoczony i nie znajdzie w niej nic nowego.
Czy rosyjskiej pisarce uda się rozwiązać jedną z największych tajemnic XX wieku?
Ja wam na to pytanie nie odpowiem. I prawdę mówiąc nie odpowie wam również niniejsza książka. Jednak pozwoli wam ona wysnuć własne wnioski i przypuszczenia o tym, co stało się z dziewięcioma członkami grupy Diatłowa.

Za możliwość przeczytania książki dziękuję wydawnictwu: