Ukryty geniusz zwierząt - Katharina Jakob

Tytuł: Ukryty geniusz zwierząt
Autor: Katharina Jakob
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka

Jak dobrze wiecie, na co dzień badań behawior kotów domowych. Nic co kocie, nie jest mi obce:) Lecz nie tylko nasze mruczki są w kręgu moich zainteresowań. Od lat śledzę naukowe poczynania "kolegów"  w kierunku zrozumienia etologii zwierząt różnych gatunków.
Robię to zarówno dla siebie, jak i dla moich studentów, by zawsze być na bieżąco, i móc w każdej chwili wyskoczyć z jakąś ciekawostką.
"Ukryty geniusz zwierząt" wydany przez Prószyński i S-ka nie mógł pozostać niezauważony.


O książce:
My, ludzie, aż zbyt często czujemy się lepsi od innych.
Bo w końcu tylko MY tworzymy symfonie, skomplikowane programy komputerowe, budujemy mosty i samochody, a rakietami zwiedzamy kosmos. Te, i inne intelektualne zdolności osiągnęliśmy podczas kulturowej ewolucji. Niestety jej osiągnięcia zniekształciły nasz pogląd na inne stworzenia, chociaż pod wieloma to właśnie one mają nad nami olbrzymią przewagę. Nikt z nas, bez dodatkowego technicznego sprzętu nie potrafi biegać tak szybko jak gepard, czy stosować echolokacji jak robią to nietoperze.
Kto by pomyślał, że ośmiornice są obdarzone osobowością, pszczoły tworzą mapy topograficzne okolic ula, a szympansy potrafią gotować? Zwierzęta nie tylko myślą, lecz także planują, przewidują przyszłość i wyobrażają sobie, co dzieje się w umysłach innych. Badania nad ich inteligencją przynoszą zdumiewające odkrycia, a w nauce dokonuje się właśnie głęboka przemiana.
Ta wspaniale wydana książka jest mnóstwem przykładów działania zmysłów i zachowań zwierząt, których możemy tylko zazdrościć, gdy porównujemy je do ludzkich możliwości.
Czytelnik podczas lektury staje się współtowarzyszem spotkań naukowych, które przemierza wraz z autorką i badaczami odkrywając przy tym wiele nowego.

"Nie możemy oczekiwać, że emocje u zwierzęcia będą w skali jeden do jednego takie same jak u ludzi. Emocje wykształciły się poprzez dobór naturalny, przez dostosowanie do warunków życiowych. Może być zatem tak, że zwierzęta mają emocje, których my w ogóle nie znamy." (str. 17)

Moje zdanie:  
Głównym narratorem tej powieści jest Katharina Jakob - dziennikarka naukowa pisząca dla czasopism takich jak "Dogs" czy "PM History". Cała lektura opiera się bowiem na jej wspomnieniach, notatkach i przeprowadzanych wywiadach z z najznakomitszymi naukowcami zajmującymi się różnymi działami etologii zwierząt.

Język powieści jest lekki, barwny, pobudzający wyobraźnie, co powoduje, że czytelnik odczuwa wrażenie jakby stał zaraz obok tych sławnych badaczy, i z wielkim zainteresowaniem "na żywo" słuchał o ich pasjach.  Dzięki temu w książce udało się zaprezentować w sposób bardzo intrygujący i  oryginalny zarówno wyniki badań, często trwających kilka dziesięcioleci, jak i sylwetki znanych w kręgach zoologicznych biologów i etologów.
Rozpiętość zagadnień poruszanych w książce pani Jakob jest naprawdę imponująca.  Podróż do świata zwierząt  rozpoczynamy od tajemniczej kultury waleni, potem zahaczamy o psy i ich zdolność rozpoznawania przedmiotów, dalej mamy zadziwiająco inteligentne ptaki (gołębie, kruki, papugi), a nawet bezkręgowce - takie jak pszczoły, ośmiornice i mrówki.
Jednak nie jest to koniec omawianych tematów. W międzyczasie dowiemy się jeszcze o prowadzonych badaniach na świniach, delfinach, pieskach preriowych, naczelnych i olbrzymiej grupie różnych gatunków zwierząt.
Ta książka to nie tylko świetne kompendium wiedzy o świecie etologii, ale także lektura dająca dużo do myślenia o naszym światopoglądzie. Musimy wciąż pamiętać, jak wiele jeszcze mamy do poznania. I poznawać to, co pozostało z otwartymi umysłami, by móc w sposób prawdziwy i szczery - bez dyskryminacji gatunkowej - badać niesamowite zdolności zwierząt.
Powinniśmy je lepiej zgłębić, bo choć inne od naszych, to jednak równie ważne i na pewno nie gorsze.
Osobiście książkę będę polecać moim studentom, bo jest to kawał dobrej, ciekawej lektury popularnonaukowej.

Katharinie Jakob udało się w świetny sposób połączyć porywające opowieści o nieznanym świecie zwierząt, z prezentacją najnowszych wyników badań naukowych. Ja to cenię.

"Porównawcze analizowanie kognitywnych zdolności u zwierzęcia i człowieka odgrywa zasadniczą rolę dla zrozumienia nas samych. Ani człowiek nie jest przy tym redukowany do poziomu zwierzęcia, ani zwierzę nie jest uczłowieczane." (str. 14)

 Ocena: 8/10

Za możliwość przeczytania książki dziękuję wydawnictwu Prószyński i S-ka