Gambit - Maciej Siembieda

Tytuł: Gambit
Autor: Maciej Siembieda
Wydawnictwo: Agora SA

Zachęcona lekturą poprzednich powieści Macieja Siembiedy „444” i „Miejsce i Imię” wiele obiecywałam sobie po najnowszym dziele autora – powieści historycznej „Gambit”. I nie ukrywam, że nie zawiodłam się w najmniejszym nawet stopniu. Książkę przeczytałam jednym tchem siedząc nad lektura do wczesnych godzin porannych (prawdziwe błogosławieństwo świąt i urlopów). Ciekawa akcja, lekkie pióro, prawda historyczna przemieszana z fantazją w sposób całkowicie niezauważalny. Jednym słowem - prawdziwa perełka wśród zalewu współczesnych publikacji.

O książce:
Rok 1966. Jerzy Ostrowski, konstruktor samochodów i mistrz szachowy, zostaje uprowadzony przez tajniaków. Jest przekonany, że czeka go egzekucja z zemsty za brata, ułana AK, który naraził się nowym władcom Polski.
Rok 1943. Ludwik Kalkstein, gwiazda podziemnego wywiadu zmienia front i doprowadza do aresztowania dowódcy AK. Wanda Curyło, jeszcze niedawno współpracownica Kalksteina, rozpoczyna misję, która może odmienić powojenne losy Polski i Europy.
Co łączy te, zupełnie oddzielne historie?
Gdy w grę wchodzą olbrzymie pieniądze i skarb, którego poszukują zarówno Rosjanie, Polacy i Niemcy, na scenie robi się trochę niebezpiecznie. Rozpoczyna się gra o wysoką stawkę.



Moje zdanie:
Akcja książki toczy się na przestrzeni kilkudziesięciu lat od sierpnia 1939 do roku 1990 na terenach przedwojennej Polski, w okupowanej Warszawie, na Podkarpaciu, oraz w Niemczech, głównie w Monachium. Opowiada o tragicznych losach prawdziwych bohaterów tamtych lat: o żołnierzach podziemia AK. Poznajemy środowisko i pracę wywiadów: angielskiego i amerykańskiego ale także polskiego i rosyjskiego. Wszystko to na tle doskonale zarysowanej sytuacji militarnej, politycznej i ekonomicznej ówczesnej Polski i Niemiec.
Kanwę powieści stanowią prawdziwe wydarzenia historyczne i prawdziwe historyczne postacie doskonale wkomponowane w beletrystyczną fabułę. „Gambit” jest powieścią na wskroś historyczną – jednak w przeciwieństwie do klasyki gatunku bohaterowie nie odgrywają pierwszoplanowych ról historycznych, nie biorą udziału w przełomowych wydarzeniach, w niewielkim stopniu wpływają na losy opisywanych wydarzeń. Są tłem historii, jakże potrzebnym i barwnym – ale anonimowym . Są pionkami w grze wywiadów, wielkiej polityki, ścierających się interesów mocarstw. Pionkami, które poświęcane są w imię wielkich celów, wielkich zwycięstw.
Bo historia świata to wielka rozgrywka, mistrzowska partia szachów, w której wygrywają najbardziej przebiegli i bezwzględni gracze, tacy, którzy nie wahają się przed dokonaniem trudnych, często niejednoznacznych wyborów.

„Mój gambit już się dokonał, pomyślała. Poświęciłam swoje dotychczasowe życie i dobre imię tam w Polsce. Teraz dla mojej ojczyzny jestem wrogiem. Kto wie, może już z zaocznym wyrokiem śmierci za zdradę. Zdradę? Nagle coś w niej zaprotestowało. Kto tu jest zdrajcą? Ona? Czy ludzie, przeciwko którym stanęła , decydując się na propozycje pracy w amerykańskim wywiadzie wojskowym? Ludzie którzy sprzedawali Polskę Hitlerowi...” (s.263)

Rozważania Wandy Curyło doskonale oddają dylematy moralne z jakimi muszą konfrontować się bohaterowie powieści. Pomimo, iż "Gambit" jest typową wielowątkowa powieścią, z wszelkimi jej atrybutami i wymogami formalnymi to w wielu miejscach autor daje ponieść się swojej reporterskiej pasji dokumentalisty. Tworzy w ten sposób niezwykle udany melanż powieści i reportażu. Przejścia między obu formami są płynne i naturalne, wręcz niezauważalne, co znakomicie przyspiesza narrację, pozwala uniknąć niepotrzebnych dłużyzn i uwiarygadnia opisywane wydarzenia. Akcja książki toczy się wartko, pełna jest nieoczekiwanych i zaskakujących zwrotów wydarzeń. Głęboko realistyczna zmusza do refleksji jednak unika zbędnego patosu i moralizatorstwa.
Bez wątpienia GAMBIT to jedna z lepszych książek, jakie w ostatnich tygodniach czytałam i z całym przekonaniem polecam ją nie tylko miłośnikom powieści historycznych i sensacyjnych.

Ocena: 8.5/10

Za możliwość przeczytania książki dziękuję wydawnictwu Agora